Mια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού στις Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύει ότι οι μετανάστες είναι εκ φύσεως κατώτεροι. Η στάση αυτή δεν είναι καινούργια. Στην πραγματικότητα, η ιδέα της φυσικής κατωτερότητας, με την πολιτική της διάσταση, επινοήθηκε στον αρχαίο κόσμο, και έχει επανεμφανιστεί αρκετές φορές μέσα στην Ιστορία, χαρίζοντάς μας τον ανθεκτικό όρο “βάρβαρος”. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε για να κατατάξει εκείνους που βρίσκονταν πέρα από τα όρια, τη συμπεριφορά και τις συνήθειες της αρχαίας ελληνικής και της ρωμαϊκής κοινωνίας.
Έκτοτε, ο χαρακτηρισμός “βάρβαρος” έχει διασχίσει την Ιστορία για να ορίσει τους πολιτισμικούς και πολιτικούς εχθρούς ως “φυσικά κατώτερους”. Από τους Γάλλους εκπροσώπους της αστικής τάξης του δέκατου ένατου αιώνα, οι οποίοι αποκαλούσαν τους αγρότες που μετακινούνταν στο Παρίσι “άξεστους βάρβαρους”, μέχρι τη ναζιστική προπαγάνδα που περιέγραφε τους περιπλανώμενους Εβραίους ως “απολίτιστους, Ανατολίτες βάρβαρους”, η θεωρούμενη, από τα κυρίαρχα πολιτικά κέντρα, κατωτερότητα των μεταναστευτικών ομάδων έχει αποδειχθεί ότι είναι μια διαχρονική πηγή έντασης και ανταγωνισμού.
Οι πρόσφατες απαξιωτικές αναφορές εναντίον των Μεξικανών μεταναστών, στη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας στις ΗΠΑ, κινούνται σε αυτά τα γνώριμα μονοπάτια. Η παρουσία τους θεωρείται από αρκετούς στις ΗΠΑ (συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης) ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στις πολιτείες. Για τον ίδιο λόγο που η είσοδος των βαρβάρων στην Ελληνική Πόλη, τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ακόμη και την αρχαία Σουμερία, ήταν προσεκτικά ελεγχόμενη. Στις ΗΠΑ και στις αρχαίες αυτοκρατορίες μεγάλα, στρατιωτικού τύπου, τείχη υψώθηκαν για να φρουρήσουν και να ελέγξουν την πρόσβαση των ανεπιθύμητων αλλοδαπών στην κοινότητα. Οι λόγοι για την αποπομπή των ξένων πληθυσμών διαφέρουν σε κάθε κοινωνία, αν και όλες αυτές οι εξουσίες συνδέονται με την ανύψωση τεράστιων τειχών.
Μεγάλες μερίδες πληθυσμού στις ΗΠΑ, όπως και στις αρχαίες κοινωνίες, θεωρούν τους ξένους ανεπιθύμητους, επειδή φοβούνται ότι η είσοδός τους θα επηρεάσει αρνητικά τον “πολιτισμό” της χώρας υποδοχής, ακόμη κι όταν ξέρουν ότι οι αποκαλούμενοι βάρβαροι είναι απαραίτητοι με τη χειρωνακτική εργασία τους στη στήριξη αυτού του πολιτισμού. Εν μέρει, είναι η γλώσσα του πολιτισμού των μεταναστών που θεωρείται κατώτερη ή ασυμβίβαστη με τη γλώσσα του οικοδεσπότη. Αυτή η διαπίστωση ταιριάζει στον αρχικό χαρακτηριστικό του Αριστοτέλη για τη βαρβαρότητα: την αδυναμία κάποιου να μιλήσει τη γλώσσα του πολιτικά κυρίαρχου.
Η ρητορική εναντίον των Μεξικανών μεταναστών στις ΗΠΑ επικεντρώνεται στην αδυναμία ή στην “άρνησή τους” να μάθουν αγγλικά, και στον φόβο ότι οι νέοι πληθυσμοί αλλάζουν τον “αμερικανικό τρόπο ζωής”. Τόσο στις αρχαίες όσο και στις σύγχρονες κοινωνίες, οι μεταναστεύσεις εκλαμβάνονται αρνητικά, αντιμετωπίζονται ως μια πολιτική και στρατιωτική “εισβολή” η οποία απαιτεί στρατιωτική αντίδραση, για αυτό και έχουμε τα τείχη, τις απελάσεις και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες η αντίληψη αυτή αναζωπυρώθηκε στον λαϊκό και πολιτικό διάλογο το 1996 από τον Samuel Huntington και την κυκλοφορία του βιβλίου του, The Clash of Civilizations (Η σύγκρουση των πολιτισμών και ο ανασχηματισμός της παγκόσμιας τάξης εκδ. Terzo books), για να περιγράψει ρητώς την “εισβολή των Μεξικανών μεταναστών” στον αμερικανικό πολιτισμό.
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, ο συγγραφέας δεξιών πεποιθήσεων Patrick Buchanan, μαζί με αρκετούς άλλους, έχει εκλαϊκεύσει την πολιτική έννοια της “βάρβαρης εισβολής”, απευθυνόμενος στο συντηρητικό ακροατήριο των Ηνωμένων Πολιτειών. Και αυτή η αντίληψη φαίνεται να κερδίζει έδαφος, αν λάβουμε υπόψιν την επιτυχία της ξενοφοβικής ρητορικής του Donald Trump ή τον ακόμη πιο ανησυχητικό τρόπο με τον οποίο τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η κυβέρνηση αντιμετώπισαν, πρόσφατα, το κύμα παιδιών-προσφύγων από την Κεντρική Αμερική προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γράφει ο Buchanan: Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Μετά την εδραίωση και την εξάπλωση της ρωμαϊκής δημοκρατίας, η Ρώμη έγινε μια πολύγλωσση πόλη όλων των πολιτισμών και των θρησκειών της αυτοκρατορίας. Αλλά όλοι αυτοί οι αλλοδαποί, δεν έφεραν καμία ευλάβεια για τους θεούς των Ρωμαίων, δεν έτρεφαν κανέναν σεβασμό για τη ρωμαϊκή παράδοση, καμία αγάπη για τον ρωμαϊκό πολιτισμό. Και έτσι, ενώ η Ρώμη είχε κατακτήσει τους βαρβάρους κατακτήθηκε από αυτούς. Κατά τον 5ο αιώνα, με αφετηρία τον Αλάριχο και τους Βησιγότθους το 410, οι βόρειες φυλές, η μία μετά την άλλη, εισέβαλαν και λεηλάτησαν την Αιώνια Πόλη. Και ο Μεσαίωνας κατήλθε. Και όπως διαλύθηκε η Ρώμη, έτσι καταρρέει και η Δύση από τις ίδιες αιτίες και, εν πολλοίς, με τον ίδιο τρόπο. Ό,τι ήταν ο Δούναβης και ο Ρήνος για τη Ρώμη, είναι το Ρίο Γκράντε και η Μεσόγειος για την Αμερική και την Ευρώπη, τα σύνορα αυτού του πολιτισμού δεν είναι πλέον προστατευμένα.
O Buchanan υποστηρίζει ότι η πτώση των Ηνωμένων Πολιτειών και η πτώση της Ρώμης δεν έχουν τόσο σχέση με την αντοχή των “εισβολέων” (βάρβαροι και “λαθρομετανάστες”), αλλά από την αποκαλούμενη χριστιανική γενναιοδωρία του “αυτοκράτορα Ουάλη, με σύγχρονο ομόλογό του τον George W. Bush”, την οποία εκμεταλλεύτηκαν οι μετανάστες, καθώς είχαν τη δυνατότητα να διασχίσουν τα σύνορα. Ο ιστορικός παραλληλισμός του Buchanan είναι αρκετά ανησυχητικός σε πολλά επίπεδα, καθώς η Ρώμη παραμένει πάντα κορυφαίο πρότυπο του δυτικού ιμπεριαλισμού, από τα χρόνια του Ναπολέοντα μέχρι του Χίτλερ. Η σύγκριση της Ρώμης με τις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να γίνει πράγματι με πολλούς τρόπους, όχι όμως με εκείνους που πιστεύει ο Buchanan.
Το 376, ένα “ανυπολόγιστο πλήθος” βάρβαρων προσφύγων, που εκτοπίστηκαν από τους Ούννους, έφθασε στη Ρώμη, στα σύνορα του Δούναβη, ζητώντας άσυλο. Αλλά ο λόγος που ο Ουάλης τούς βοήθησε, τελικά, να διασχίσουν το ποτάμι δεν είχε σχέση με τη “γενναιοδωρία”, αλλά με τη διατήρηση της εξουσίας και την απληστία: θέλησε να τούς στρατολογήσει στον ρωμαϊκό στρατό και να πληρώνουν βαρείς φόρους με ανταλλάγματα την παροχή γης, σιτηρών, και προστασίας. Πάρα πολλοί πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να διασχίσουν το ποτάμι. Οι διεφθαρμένοι Ρωμαίοι στρατιώτες επέτρεψαν στους βάρβαρους να κρατήσουν τα όπλα τους, εφόσον πουλούσαν τις συζύγους τους ως πόρνες και τα παιδιά τους ως σκλάβους. Μόλις έφτασαν στην άλλη πλευρά του ποταμού, στοιβάχτηκαν σε αξιοθρήνητα στρατόπεδα προσφύγων, εκεί που ο σπουδαίος Ρωμαίος ιστορικός Αμμιανός Μαρκελλίνος περιγράφει τις συμφωνίες που έκαναν οι Ρωμαίοι με τους Γότθους σκλάβους, με αντάλλαγμα τη σίτιση των τελευταίων με κρέας σκύλων.
Η τροφή ήταν ανεπαρκής, και στους βάρβαρους δεν δόθηκε ποτέ η γη, τα δημητριακά, και η προστασία που τους είχαν υποσχεθεί. Αντιθέτως, χιλιάδες πέθαιναν από την πείνα, βλέποντας τα μικρότερα παιδιά τους να πεθαίνουν και τις γυναίκες τους να βιάζονται, να πωλούνται ως σκλάβες ή να εκπορνεύονται για λίγο φαγητό. Τελικά, οι βάρβαροι ήταν τόσο απελπισμένοι και στερημένοι που επαναστάτησαν. «Με αυτό τον τρόπο», όπως γράφει ο Αμμιανός,«μέσα από τον ταραχώδη ζήλο βίαιων ατόμων, επήλθε η καταστροφή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας».
Υπάρχει ένας αντίστοιχος παραλληλισμός που σχετίζεται με τη μετανάστευση από το Μεξικό στις ΗΠΑ. Οι Μεξικανοί μετανάστες στρατολογούνται, συχνά, στο Μεξικό από αμερικανικές εταιρείες με την υπόσχεση ενός καλού μισθού, τροφής, και την ευημερία του αμερικάνικου ονείρου (γη, προστασία, κ.λπ). Αν φτάσουν, τους υπόσχονται τη δυνατότητα να αποκτήσουν την αμερικανική υπηκοότητα μέσω της στρατιωτικής θητείας σε έναν από τους πολέμους στους οποίους εμπλέκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά αρκετοί από όσους προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα παράνομα, πεθαίνουν εξαιτίας του τείχους στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού (πάνω από έξι χιλιάδες έχουν πεθάνει από το 1994).
Οι Μεξικανοί μετανάστες πληρώνουν υπέρογκα ποσά στους coyotajes για να τους περάσουν λαθραία στην άλλη άκρη των συνόρων, και οι coyotajes με τη σειρά τους δωροδοκούν αξιωματούχους των ΗΠΑ για να ανοίξουν το δρόμο. Μερικές φορές, ωστόσο, οι coyotajes τούς εξαπατούν, τους βιάζουν, ή τους πωλούν σε τράφικερς που εμπορεύονται ανθρώπους.
Με το που θα βρεθούν στην άλλη όχθη, συλλαμβάνονται, χωρίζονται από τις οικογένειές τους και οδηγούνται σε ένα στρατόπεδο κράτησης, όπου από το 2003 περισσότεροι από 107 θάνατοι συγκαλύφθηκαν από την υπηρεσία Immigration and Customs Enforcement (ICE). Συχνά, για να λάβουν μια θέση εργασίας, εξαπατούνται από τους εργοδότες τους, που τους χρεώνουν με επιπλέον ποσά για τη μεταφορά τους, τους πληρώνουν με πολύ λιγότερα χρήματα από εκείνα που τους υποσχέθηκαν, τους κακοποιούν σωματικά, και, γενικότερα, αρκετοί επωφελούνται ποικιλοτρόπως από την αδυναμία της κατάστασής τους.
Οι μετανάστες εργάζονται σε μερικές από τις δυσκολότερες και πιο άθλιες θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και εξακολουθούν να ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Επιπλέον, σε επιδρομές εκπροσώπων της υπηρεσίας ICE, τα παιδιά τους απομακρύνονται από τα δημοτικά σχολεία. Πολύ συχνά, επίσης, απελαύνονται και χωρίζονται βιαίως από τα παιδιά τους, τα οποία, στη συνέχεια, μεγαλώνουν μόνα τους σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Χωρίς τα νομικά οφέλη και μέσα της εργασίας, οι μετανάστες είναι πιο πιθανό να καταλήξουν στην παραοικονομία της πορνείας, των ναρκωτικών και σε συναφείς δραστηριότητες. Αυτός είναι ο πραγματικός ιστορικός παραλληλισμός μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρώμης. Το ερώτημα, τώρα, είναι: «Πότε η αυτοκρατορία θα πέσει στα χέρια των επαναστατημένων μεταναστών;»
Ο Χρόνης Μπότσογλου ανήκει στους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους της μεταπολεμικής τέχνης. Επί δεκαετίες παρατηρούσε τον…
Στιγμιότυπα από την παρουσία των προσφύγων στους δρόμους του Παρισιού, στους καταυλισμούς του Καλαί και…
Στα μυθιστορήματα μιλάμε για την ανθρώπινη κατάσταση, εμβαθύνουμε σε πράγματα που δεν αποτελούν υλικό άρθρων…
Οταν ζεις σε δύσκολες εποχές, νιώθεις την ανάγκη να αγωνιστείς για την ελευθερία.
Όταν έφτασα στο Παρίσι για να σπουδάσω Φιλοσοφία, διαπίστωσα ότι όλη αυτή η δυστυχία, η…
There is much to praise from Ghana, India, France, and a stunning international pavilion. Less…
This website uses cookies.
