Jean Paul Gaultier: η παραδοσιακή ομορφιά είναι φασιστική

Ο Jean Paul Gaultier βρέθηκε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2010 και με μία απρόβλεπτη ιδιότητα. Ήταν ο ανάδοχος του 11ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου. Μιλήσαμε μαζί του στην αυλή του Γαλλικού Ινστιτούτου.

Το αισθητικό σας αποτύπωμα αναγνωρίζεται σε μερικές πολύ σημαντικές ταινίες.

«Νομίζω ότι έγινα σχεδιαστής μόδας εξαιτίας του σινεμά. Από δώδεκα ετών, το σινεμά ήταν η εκπαίδευσή μου, με βοήθησε να μελετήσω τη μόδα και να δημιουργήσω τα δικά μου ρούχα. Εχω δουλέψει αρκετά στον κινηματογράφο. Συνεργάστηκα με τον Γκρίναγουεϊ στο “Ο μάγειρας, ο κλέφτης, η γυναίκα του και ο εραστής της”, με τον Αλμοδόβαρ στην “Κίκα”, τον Λικ Μπεσόν στο “Πέμπτο στοιχείο”, τον Ζαν-Πιερ Ζενέ στην “Πόλη των χαμένων παιδιών”».

Κινηματογραφική και θεατρική είναι και η παρουσίαση αρκετών κολεξιόν σας.

«Ναι, τέτοιου είδους επιρροές εντοπίζεις στη συνεργασία μου με τη Μαντόνα, αλλά και νωρίτερα, στα σόου που έκανα για τον Πιερ Γκαρντέν. Υπήρχαν στιγμές στην πασαρέλα με ολοκληρωτικά μπλακ άουτ, απρόβλεπτη χρήση της μουσικής, ενώ τα μοντέλα δεν ακολουθούσαν τη διαδρομή ενός κλασικού fashion show. Από την αρχή οι κολεξιόν μου είχαν μια κινηματογραφική και θεατρική διάσταση, επειδή διέκρινα τη σουρεαλιστική πλευρά της μόδας, τη στενή σχέση της με τις παραστατικές τέχνες, το σινεμά και το θέατρο. Το γεγονός ότι σ’ ένα fashion show δεν υπάρχουν λόγια, όπως στο θέατρο, σημαίνει ότι έχεις ένα λιγότερο στοιχείο για να εκφράσεις τον εαυτό σου».

 

Είναι δύσκολο ακόμα και για τις σούπερ σταρ που έχετε ανεβάσει στην πασαρέλα;

«Ναι. Ακόμα και για τη Μαντόνα ή την Κατρίν Ρανζέρ από τους “Ρίτα Μιτσούκο” και ηθοποιούς με μεγάλη θεατρική πείρα. Ολοι τρομοκρατούνται πάνω στην πασαρέλα, επειδή ξέρουν ότι θα πρέπει στα δευτερόλεπτα ή στα λεπτά που θα βρεθούν εκεί πάνω να εξάψουν το ενδιαφέρον, να κάνουν ένα πέρασμα που οι άλλοι θα θυμούνται».

Η μόδα σας, τουλάχιστον στην αρχή, είχε έντονες επιρροές από την «κουλτούρα του δρόμου». Υπάρχει σήμερα «street culture», που μπορεί να εμπνεύσει κάποιον νέο σχεδιαστή;

«Είναι λιγότερο ισχυρή σήμερα. Τη δεκαετία του ’80 είχα επηρεαστεί από την ενέργεια του Λονδίνου, που έχει πια εξανεμιστεί. Μιλάω για την ενέργεια του πανκ, για νέους ανθρώπους που ήθελαν να πουν πάρα πολλά μέσα από το ντύσιμό τους, να εκφράσουν την ιδεολογία τους, είτε ήταν αναρχικοί είτε εκκεντρικοί με αντιμπουρζουά συμπεριφορά, αντίθετοι με τις καθιερωμένες αξίες. Με ωθούσαν να απομακρυνθώ από το γαλλικό στιλ, που ήταν κλασικό και μπουρζουά. Δυστυχώς σήμερα στο Λονδίνο δεν βλέπεις πουθενά την τρέλα του ’80. Τι να δεις, βέβαια, σήμερα σε μια εποχή οικονομικής κρίσης; Αν και η δημιουργικότητα δεν είχε ποτέ σχέση με το χρήμα».

Σήμερα είμαστε περισσότερο συντηρητικοί;

«Κάτι χειρότερο. Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση ακραίου πουριτανισμού που έχει διαβρώσει την τέχνη, τη μόδα, τη ζωή. Σκεφτόμουν ότι ταινίες της δεκαετίας του ’70, όπως η “Les Valseuses” του Μπερνάρ Μπλιέ με τον Ντεπαρντιέ και τη Μίου Μίου δεν θα γυριζόταν σήμερα. Θα τη θεωρούσαν ακραία και τολμηρή».

Εχετε κάποια εξήγηση γι’ αυτή την επιστροφή στον πουριτανισμό;

«Οι άνθρωποι έχουν εθιστεί στην εικονική επικοινωνία. Επικοινωνούν χωρίς να βλέπουν ο ένας τον άλλον, έχουν πολύ περισσότερους εικονικούς φίλους από πραγματικούς, μοιάζουν λοβοτομημένοι. Ισως γεννηθεί ένα κίνημα όπως οι χίπις της δεκαετίας του ’60 για να αντιδράσει σε αυτή τη μαζική πίστη στην εικόνα».

Οσα περιγράφετε αφορούν, όμως, και τον κόσμο της μόδας.

«Σίγουρα. Επιπλέον ο κόσμος της μόδας συνδέεται άμεσα με την οικονομική αποδοτικότητα. Είμαστε όμως σε μια στιγμή, που λόγω της οικονομικής κρίσης οι άνθρωποι παρακολουθούν με μανία τις επιδείξεις και τα μοντέλα, αλλά δεν φορούν τα ρούχα που τους προτείνεις».

Σας ακολουθεί η φήμη του προβοκάτορα. Εχετε ανεβάσει στην πασαρέλα και υπέρβαρες γυναίκες. Θεωρείτε την παραδοσιακή ομορφιά βαρετή;

«Οχι, βαρετή. Φασιστική. Είναι τόσο ισχυρό το μοντέλο ομορφιάς που προωθείται από τα μέσα ενημέρωσης, που δεν μπορείς να εκτιμήσεις την ομορφιά που βρίσκεται δίπλα σου. Μέσα από τα σόου μου, αλλά και από τα μοντέλα που επιλέγω, προσπαθώ να δείξω ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη ομορφιάς, όπως τη σοκαριστική ομορφιά της Αλγερινής Φαρίντα Κέλφα, την οποία έδειξα την εποχή που κυριαρχούσαν στη μόδα οι ξανθές Σουηδέζες».

Τι αγαπάτε από την Ελλάδα;

«Ο,τι αγαπά όλος ο κόσμος: το φως, τον τρόπο ζωής, τους Ελληνες, τα μπουζούκια, τη Νάνα Μούσχουρη, την Ειρήνη Παπά, τη Μελίνα Μερκούρη».