Peter Hujar, ο φωτογράφος των ακριβών συναισθημάτων

Παρά το γεγονός ότι πολλοί θα αναγνωρίσουν τη δουλειά του στο πορτρέτο της Σούζαν Σόνταγκ ή σε εκείνο με την drag queen Candy Darling στο νεκροκρέβατό της, o Peter Hujar είναι ένας από τους ελάχιστα προβεβλημένους φωτογράφους. Η έκθεση του Αμερικανού φωτογράφου, που φιλοξενείται ως το τέλος του μήνα στη γκαλερί Paul Kasmin της Νέας Υόρκης με τίτλο Lost Downtown, μας δίνει την ευκαιρία να παρατηρήσουμε τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο φωτογράφισε τα πρόσωπα της εποχής του.

Ο Peter Hujar γεννήθηκε στο Trenton του New Jersey το 1934. Οι γονείς του τον εγκατέλειψαν στα χέρια των Ουκρανών παππούδων του. Ως έφηβος, αργότερα, μετακόμισε στο Μανχάταν για να ζήσει με τη μητέρα του. Όντας αποξενωμένος από εκείνη, έβρισκε το περιβάλλον του σπιτιού της εχθρικό και προσβλητικό και, έτσι, διάλεξε να ζήσει μόνος του. Ξεκίνησε να παρακολουθεί μαθήματα στη School of Industrial Arts, και το 1947 απέκτησε την πρώτη του φωτογραφική μηχανή με την επιθυμία να γίνει φωτογράφος.

Τη δεκαετία του ’70 συνδέθηκε με τη Σούζαν Σόνταγκ, την Νταϊάν Άρμπους, τον Άντι Γουόρχολ, τον Τζον Γουότερς, τους οποίους και φωτογράφισε. Στα έργα του αντικατοπτρίζεται μια ολόκληρη εποχή, το περιβάλλον και η πολιτιστική ζωής της Νέας Υόρκης της δεκαετίας του ’70. Ο Hujar επιλέγει σχεδόν αποκλειστικά τη λήψη σε ασπρόμαυρο φιλμ. Τα πορτρέτα του, αν και ξεχωρίζουν για την απλότητά τους, είναι βαθιά υποβλητικά. Ο τρόπος που φωτογραφίζει βρίσκεται σε απόσταση από κάθε είδους εντυπωσιασμό. Εξερευνά τα θέματά του με βαθύτητα και συναίσθημα είτε πρόκειται για άνθρωπο, ζώο ή αρχιτεκτόνημα.

Η Αμερικανίδα φωτογράφος Ναν Γκόλντιν είπε, κάποτε, για το έργο του: «Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες του με γυμνούς άντρες, ακόμα και ένα γυμνό παιδί, νιώθεις είναι ό,τι πιο κοντινό μπορεί κανείς να αισθανθεί κοιτάζοντας την αντρική σάρκα».

Οι φωτογραφίες του είναι εντυπωσιακά εκφραστικές. Υπάρχει πάντα κάτι αναπάντεχο και εντελώς προσωπικό στον τρόπο που συλλαμβάνει τις εκφράσεις και τις κινήσεις των μοντέλων του. Ο θεατής αισθάνεται να είναι εκεί και να παρατηρεί τη φωτογράφιση με τρόπο σχεδόν ηδονοβλεπτικό. Νιώθει ότι οι άνθρωποι που φωτογραφίζει συγκινούν τον φωτογράφο βαθιά.

Ο Hujar πέθανε το 1987, στην ηλικία των 53 από AIDS. Στα χρόνια που ακολούθησαν αρκετές γκαλερί έχουν φιλοξενήσει το έργο του, ενώ πολλοί καλλιτέχνες τον αναφέρουν ως επιρροή. Η σπουδαιότητά του τον φέρνει κοντά στο πλευρό των σημαντικότερων φωτογράφων πορτρέτου, δίπλα στον Ίρβιν Πέν, τον Ρίτσαρντ Άβεντον, τον Όγκαστ Σάντερ και την Νταϊάν Άρμπους.

Peter Hujar: Lost Downtown στη γκαλερί Paul Kasmin έως τις 27 Φεβρουαρίου 2016.

Αργυρώ Μποζώνη