Αποστόλης Αρτινός: «Η τέχνη ιχνηλατεί τον κόσμο»

Από τον Γιώργο Καρουζάκη

O συγγραφέας Αποστόλης Αρτινός είναι συνδιοργανωτής μαζί με τον εικαστικό Κώστα Χριστόπουλο της πλατφόρμας σύγχρονης τέχνης και λογοτεχνίας The Symptom Projects (www.thesymptomprojects.gr) που φιλοξενεί κάθε χρόνο στην Άμφισσα, σε συνεργασία με καλλιτέχνες, επιμελητές, θεωρητικούς και λογοτέχνες, εκθέσεις, στρογγυλές τράπεζες και άλλες δράσεις. Το The Symptom Projects έχει τη μορφή ενός τόπου σκέψης κι ενός πειραματικού φόρουμ για τις Τέχνες. Θεματική της φετινής διοργάνωσης,  The Symptom Project 5, που θα φιλοξενηθεί στο χώρο του παλαιού νοσοκομείου Άμφισσας από τις 4 έως τις 26 Οκτωβρίου, αποτελεί η διερεύνηση του όρου «α-στοχία», σε μια έκθεση που επιμελείται ο εικαστικός Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Ο Αποστόλης Αρτινός είναι, επίσης, επιμελητής της φωτογραφικής έκθεσης του Χρήστου Χρυσόπουλου My Mother’s Silence, από τη σειρά του έργου σε εξέλιξη Look Twenty, η οποία θα φιλοξενηθεί από τις 3 έως τις 12 Οκτωβρίου στην Οικία Αλέξανδρου Δελμούζου στην Άμφισσα. Με αυτή την αφορμή απαντά στις ερωτήσεις μας:

– Πώς θα περιγράφατε, συνοπτικά, τη διοργάνωση The Symptom Projects; Ποιος είναι ο χαρακτήρας και οι στόχοι της;

Το The Symptom Projects ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2010 με μία διπλή εγκατάσταση του Παναγιώτη Βούλγαρη μέσα στον ελαιώνα της Άμφισσας. Δύο ιστοί από μεταξωτές κλωστές 10.500 και 7.500 μέτρων αντίστοιχα, που είχαν περιπλέξει γέρικαελαιόδεντρα. Ο πρώτος ήταν σε ένα βυζαντινό εκκλησάκι κοντά στο κάστρο της Άμφισσας και ο δεύτερος στην Κίρρα, στο αρχαίο μονοπάτι που οδηγούσε, και οδηγεί ακόμη, από το αρχαίο λιμάνι της Κίρρας στο ιερό των Δελφών. Τη σημερινή του μορφή όμως το project την παίρνει την επόμενη χρονιά με την διοργάνωση μιας ομαδικής έκθεσης που ανοίγει και τον κύκλο των ετήσιων ομαδικών μας εκθέσεων. Το δεύτερο λοιπόν σύμπτωμα έγινε το 2011 στη συνοικία των Ταμπάκικων της Άμφισσας, όπου δεκαεννιά καλλιτέχνες είχαν αναλάβει να αναδείξουν με τον έργο τους αυτή την ερειπωμένη μορφή των κτηρίων, την απόσυρση του δομημένου τόπου μπροστά στη διαφορά του χρόνου. Από αυτή την έκθεση και μετά η συμπόρευση με τον εικαστικό Κώστα Χριστόπουλο θα είναι καθοριστική και για τη μορφή αλλά και για την εξέλιξη του project. Φέτος τον Οκτώβριο είμαστε ήδη στην πέμπτη μας έκθεση, που την επιμελείται ο εικαστικός Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος. Ενώ από πέρυσι, παράλληλα με την μεγάλη εικαστική μας έκθεση, τρέχει κι ένας κύκλος φωτογραφικών εκθέσεων. Φέτος, θα δείξουμε μια ενότητα από τη φωτογραφική δουλειά του συγγραφέα Χρήστου Χρυσόπουλου.

– Τι είδους έργα περιλαμβάνουν οι εκθέσεις σας; Ποιες είναι οι βασικές αναζητήσεις τους;

– Οι εκθέσεις κινούνται σ’ αυτό που λέμε σύγχρονη τέχνη, και με τη γλωσσική δυσαναλογία που κυριαρχεί σ΄αυτόν το χώρο. Έχουμε σε κάθε έκθεση πολλές εγκαταστάσεις, πολύ βίντεο, φωτογραφία, γλυπτική και ελάχιστη ζωγραφική. Η ιδέα μας είναι να προκαλέσεις στην περιφέρεια ένα κεντρικό γεγονός, στην αδιαφορία του τοπίου της να μεταφέρεις μια κυριολεκτικά ετεροτοπική συνθήκη. Οι αντιδράσεις έχουν ενδιαφέρον και σίγουρα δεν είναι αυτές που θα περίμενε κανείς…

– Η θεματική της φετινής διοργάνωσης συνδέεται με την έννοια της αστοχίας στη διαδικασία της δημιουργίας ενός καλλιτεχνικού έργου. Ποιο είναι το ενδιαφέρον αυτής της προσέγγισης;

– Είναι, όπως σας είπα, μια έκθεση που επιμελείται ο Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος και συμμετέχουν τριάντα ένας καλλιτέχνες. Η ιδέα είναι ότι μέσα στην καλλιτεχνική δημιουργία εμφιλοχωρεί πάντα μια παρασιτική συνθήκη που εκτρέπει την δημιουργική πρόθεση και εξελίσσει ακόμη και μορφικά το έργο της. Το τελικό έργο δεν είναι το καθαρό αποτέλεσμα μιας απόφασης αλλά συνήθως η μορφική κατάληξη μιας διαλεκτικής α-συμφωνίας. Στην έκθεση Α-στοχία οι καλλιτέχνες θα εκθέσουν αυτές τις αποτυχίες τους που είναι όμως και τα επεισόδια της δημιουργικής τους α-συνέχειας. Το έργο εγγράφεται σε μια γενετική συνθήκη που είναι πέραν του δημιουργού του αλλά και πέραν του έργου. Η συμβαντική διεμφάνιση ενός νοήματος.

– Είστε επιμελητής της έκθεσης My mother’s silence του Χρήστου Χρυσόπουλου που θα φιλοξενηθεί στην οικία Αλέξανδρου Δελμούζου. Στο κείμενο του καταλόγου, με αφορμή τις φωτογραφίες και το video του καλλιτέχνη, γράφεται ότι η φωτογραφία δεν υπάρχει και ότι αυτό που υπάρχει είναι το βλέμμα της συγκίνησης. Ποια στοιχεία του έργου υποκινούν αυτές τις παρατηρήσεις; Τι σας συγκινεί στο έργο του Χρήστου Χρυσόπουλου;

– Η φωτογραφία υπάρχει όταν ξεχνάει τον εαυτό της, το μέσο δηλαδή που την υπαγορεύει. Ότι ισχύει βέβαια και για όλες τις τέχνες, αλλά για την φωτογραφία ακόμη περισσότερο. Αυτό που κομίζει νόημα στην τέχνη είναι η εκκεντρική ματιά του δημιουργού και όχι τόσο η τεχνική αρτιότητα της δουλειάς του. Εδώ είναι και το πρόβλημα των φωτογράφων, αυτό το τεχνικό τους, εν τέλει, αδιέξοδο. Οι φωτογραφίες του Χρήστου ενώ επενδύουν στην τεχνική τους υποστήριξη εν τούτοις δεν εξαντλούνται σ’ αυτή. Όταν μιλάω για το βλέμμα της συγκίνησης στο κείμενο μου, μιλάω για εκείνη τη ψυχική μεταβολή που εγκαταλείπει κυριολεκτικά το βλέμμα πάνω στο ίχνος των πραγμάτων. Στο ίχνος τους όμως, όχι στα πράγματα, στην απουσία. Αυτή η πένθιμη ατμόσφαιρα των φωτογραφιών του Χρυσόπουλου, η μελαγχολική τους σαγήνη. Η τέχνη ιχνηλατεί τον κόσμο, γράφει την απουσία του, όταν δεν το κάνει αυτό καταντά μια κοινοτοπία και τίποτε άλλο.