Η ματιά του Mathieu Pernot στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Λέσβου

Από τον Γιώργο Καρουζάκη

O Γάλλος φωτογράφος Mathieu Pernot, με έντονο ενδιαφέρον – από το ξεκίνημα της πορείας του στα τέλη της δεκαετίας του ’90 έως σήμερα-, για τη φωτογραφία ντοκουμέντου, παρουσιάζει σε λίγες ημέρες στις Βρυξέλλες, στο Εβραϊκό Μουσείο του Βελγίου, την αναδρομική φωτογραφική του έκθεση με τίτλο “Ce qu’il se passe“. Η έκθεση θα εγκαινιαστεί στις 19 Μαΐου και θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2021.

Στιγμιότυπα από την παρουσία των προσφύγων στους δρόμους του Παρισιού, στους καταυλισμούς του Καλαί και της Λέσβου, προσωπικά αντικείμενα, σημειωματάρια, βλέμματα, χωματερές και συντρίμμια συγκροτούν, στην εργασία του Pernot, μια στιβαρή αφήγηση πολλαπλών φωνών.    

Ειδικότερα, το ενδιαφέρον του Γάλλου φωτογράφου για τη ζωή των προσφύγων της Λέσβου δείχνει ότι δεν προέκυψε από κάποια παρόρμηση για την καταγραφή ενός εγγυημένα συναισθηματικού θέματος ευρείας κατανάλωσης. Η αισθητική της “πορνογραφίας των κατατρεγμένων” απουσιάζει από τη δική του προσέγγιση στο δύσκολο και κορεσμένο, φωτογραφικά, θέμα. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, όσοι βρέθηκαν στο ελληνικό νησί για να αποτυπώσουν με επιφανειακό, ή και με υστερόβουλο, τρόπο τα δεινά των προσφύγων.

Ο Pernot δεν ασχολείται με τους πρόσφυγες ευκαιριακά. Η επίσκεψη του στη Λέσβο αποτελεί τη συνέχεια της μακροχρόνιας (περισσότερο από δέκα χρόνια) ενασχόλησής του με τα ζητήματα της μετανάστευσης και των αιτούντων άσυλο στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αρχικά, η ματιά του επικεντρωνόταν στην αορατότητα όσων κρύβονταν κάτω από σεντόνια στους δρόμους του Παρισιού ή εκδιώκονταν από το δάσος του Καλαί.  

Στη Λέσβο, ο φωτογράφος δοκιμάζει νέες μορφές αφήγησης, συλλέγοντας κείμενα γραμμένα σε σχολικά τετράδια, εικόνες από κινητά τηλέφωνα και προσωπικά αντικείμενα των προσφύγων. Υιοθετεί τη θέση του ενδιάμεσου, λειτουργεί ως αγωγός, όπως σημειώνει ο επιμελητής της έκθεσης, για τη ζωή των άλλων ανθρώπων, δείχνοντας πώς αυτή η ζωή, πριν γίνει των άλλων, είναι μια κοινή Ιστορία που πρέπει να αφηγηθούμε μαζί. 

Ο Mathieu Pernot είναι ο νικητής του Βραβείου Cartier-Bresson για το 2019.

Η έκθεση στις Βρυξέλλες, με επιμελητή τον Bruno Benvindo, συνοδεύεται από την έκδοση: Ce qu’il se passe (εκδόσεις Gwinzegal, Μάιος 2021).

Εβραϊκό Μουσείο του Βελγίου

Miniemenstraat 21 Rue des Minimes 21,

1000 Βρυξέλλες