Ο εικαστικός Τακάσι Μουρακάμι ως παθιασμένος συλλέκτης

To Yokohama Museum of Art της Ιαπωνίας φιλοξενεί μια εντυπωσιακή έκθεση του Τακάσι Μουρακάμι. Όχι με δικά του έργα, όμως, αλλά με 3.000 έργα της συλλογής του. Ξαφνικά, σαν να ανοίγει μια χαραμάδα που μας επιτρέπει να δούμε το προσωπικό του γούστο και τον κόσμο του. Κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί δημοσίως έργα από τη συλλογή του Ιάπωνα καλλιτέχνη, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτεται σχεδόν σε όλο της το εύρος.

Στην έκθεση παρουσιάζονται περισσότερα από 1.000 αντικείμενα που έχει συλλέξει ο Μουρακάμι τα τελευταία τριάντα χρόνια. Συνυπάρχουν με δεκάδες έργα κορυφαίων καλλιτεχνών, όπως των Shōhaku, Rosanjin και Anselm Kiefer. Όλα παρέμεναν αποθηκευμένα σε ένα κτίριο στο Τόκιο. Όπως θα περίμενε κανείς από τον εκκεντρικό εικαστικό, η συλλογή είναι εκλεκτική, και περιλαμβάνει από παραδοσιακά ιαπωνικά έργα της περιόδου Έντο έως σύγχρονα διεθνών καλλιτεχνών.

Ο Μουρακάμι δεν ελκύεται μόνο από αντικείμενα και έργα υψηλής αισθητικής. Συλλέγει, επίσης, ό,τι ανακαλύπτει σε αντικερί και παλιατζίδικα, παλιά ποτήρια μπύρας και αγαλματάκια, τα οποία σε άλλους μοιάζουν με σκουπίδια.

Καθώς απορρίπτει τις ιεραρχικές ταξινομήσεις των καλλιτεχνικών ειδών και περιόδων, εντοπίζει, με διορατικότητα, ένστικτο και μοναδική αισθητική ευαισθησία την ομορφιά εκεί που φαινομενικά δεν υπάρχει, πράγμα που εφαρμόζει και στα δικά του έργα : αναμειγνύει τη σύγχρονη τέχνη με την παραδοσιακή ιαπωνική παράδοση, την υψηλή και την ποπ κουλτούρα, την Ανατολή και τη Δύση.

Έχει συλλέξει ευρωπαϊκές αντίκες, έργα σύγχρονης κεραμικής, είδη λαϊκής τέχνης και χειροτεχνίας. Πρόκειται για μια δυναμική πρακτική που καθορίζει το σύνολο της ζωής και της δραστηριότητάς του, καθώς παλεύει να προσεγγίσει το μεγάλο ερώτημα, «Τι είναι τέχνη;» από διάφορες οπτικές γωνίες.

Η έκθεση της μοναδικής συλλογής του Μουρακάμι είναι συντριπτική σε ποσότητα και ποικιλομορφία. Δίνει μια εικόνα για τις πηγές των αισθητικών του ιδεών, τη φύση της τέχνης και της επιθυμίας, και των μηχανισμών που δημιουργούν αξία στη σύγχρονη κοινωνία, ενθαρρύνοντας παράλληλα τους θεατές να κοιτάξουν με άλλο τρόπο την τέχνη έξω από το συμβατικό της πλαίσιο.

Στην Superflat Collection, όπως ονομάζεται η συλλογή έργων του, κυριαρχεί η εγκατάσταση του Anselm Kiefer «Μέρκαμπα» (2010). « Είχα δει ένα έργο του [Shinro] Ohtake και έτσι έγινα σύγχρονος καλλιτέχνης», λέει ο Μουρακάμι. « Στη συνέχεια συνειδητοποίησα ότι μιμείται τον Kiefer. Έτσι όλη μου η ζωή έχει βασιστεί σε μια παρεξήγηση. Όταν πήγα για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη το 1998, είδα επιτέλους ένα πραγματικό Kiefer σε μια έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης. Όταν στάθηκα μπροστά του, έκλαψα. Το έργο ήταν «Ο Όσιρις και η Ίσις» [1985 – 1987], και μπροστά του ήμουν έντρομος. Το σύμβολο για να γίνω καλλιτέχνης είναι ο Anselm Kiefer».

Η έκθεση του Takashi Murakami «Superflat Collection» θα διαρκέσει από τις 30 Ιανουαρίου έως τις 3 Απριλίου στο Yokohama Art Museum.

Αργυρώ Μποζώνη