H Γαλλίδα Christine Macel στο τιμόνι της επόμενης Μπιενάλε στη Βενετία

Η Γαλλίδα επιμελήτρια Christine Macel θα είναι η καλλιτεχνική διευθύντρια στην επόμενη 57η Μπιενάλε της Βενετίας. Είναι η τέταρτη γυναίκα που βρίσκεται σε αυτή τη θέση στα 122 χρόνια του θεσμού. Το όνομά της ανακοινώθηκε, πριν από λίγες ημέρες, από τον πρόεδρο και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της κορυφαίας εικαστικής διοργάνωσης, η οποία θα γίνει από τις 13 Μαΐου έως τις 26 Νοεμβρίου 2017 στη Βενετία.

Μετά τις σπουδές της στην ιστορία της τέχνης, η Christine Macel εργάστηκε ως επιμελήτρια στο τμήμα πολιτιστικής κληρονομιάς και προώθησης των εικαστικών τεχνών, Délégation aux Arts Plastiques, του Γαλλικού Υπουργείου Πολιτισμού. Από το 2000 είχε επιτελική θέση στο Centre Pompidou του Παρισιού, όπου ίδρυσε και ανέπτυξε το τμήμα σύγχρονης τέχνης, Création contemporaine et prospective. Έχει οργανώσει, επίσης, πολλές σημαντικές εκθέσεις σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως των Gabriel Orozco, Sophie Calle, Philippe Parreno και Nan Goldin, ανάμεσα σε άλλες.

Η Macel έχει υπάρξει δυο φορές επιμελήτρια σε εθνικά περίπτερα στη Μπιενάλε της Βενετίας, το 2013 στο γαλλικό περίπτερο και το 2007 στο περίπτερο του Βελγίου. Διαδέχεται τον νιγηριανής καταγωγής καλλιτεχνικό διευθυντή της 56ης Μπιενάλε, Okwui Enwezor. Με την πολιτικά προσανατολισμένη έκθεσή του, «All the World’s Futures», η διοργάνωση του Enwezor συγκέντρωσε μέσα σε επτά μήνες περισσότερο από ένα εκατομμύριο επισκέπτες.

Ο πρόεδρος της Μπιενάλε Paolo Baratta εξήρε το έργο του Enwezor, του οποίου η διοργάνωση επικεντρώθηκε, όπως είπε, «στις ρήξεις και τις διασπάσεις του σύγχρονου κόσμου». Και δήλωσε ότι κάλεσε την Macel για να οργανώσει μια έκθεση η οποία θα επικεντρώνεται στον σημαντικό ρόλο που παίζουν οι καλλιτέχνες, με τους επινοημένους τους κόσμους, στη μετάδοση μιας γενναιόδωρης ζωτικότητας στον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Ανάμεσα στις γραμμές, μπορεί να διακρίνει κανείς την πρόθεση του προέδρου της Μπιενάλε να εμπνεύσει κάτι περισσότερο αισιόδοξο και, δυνητικά, λιγότερο πολιτικό.

Η Macel δε θα αντιμετωπίσει για πρώτη φορά τις προκλήσεις της μεγάλης αυτής διοργάνωσης. Η πρώτη εμφάνισή της στη Βενετία έγινε το 2007 ως επιμελήτρια του Βελγικού περιπτέρου. Με τον καλλιτέχνη Eric Duyckaerts είχαν δημιουργήσει το έργο Hall of Mirrors and Discovery, ένα δαιδαλώδες κουβάρι από γυαλί, καθρέφτες, και οθόνες.

Έξι χρόνια αργότερα συν-επιμελήθηκε με τη Γερμανίδα Susanne Gaensheimer μια άνευ προηγουμένου καλλιτεχνική ανταλλαγή σε ανάμνηση της ιστορικής Συνθήκης των Ηλυσίων, τη συνθήκη φιλίας ανάμεσα στη Γερμανία και τη Γαλλία που συνήψαν το 1963 ο Ντε Γκολ και ο Αντενάουερ. Στην 55η Μπιενάλε, η Γαλλία παρουσίασε έργα στο γερμανικό περίπτερο και η Γερμανία στο γαλλικό. Συγχέοντας περισσότερο τις εθνικότητες, η Γαλλία τοποθέτησε στο γερμανικό περίπτερο και το βίντεο του Αλβανού καλλιτέχνη Anri Sala, Ravel Ravel Unravel (2013). Το βίντεο του Sala ήταν ένα από τα πιο συζητημένα έργα της Μπιενάλε: έδειχνε τα χέρια δυο πιανιστών σε ταυτόχρονη ερμηνεία του έργου του Μορίς Ραβέλ, Piano Concerto for the Left Hand in D-major. Οι δυο πιανίστες προσπαθούν στο έργο αυτό να εναρμονιστούν σε επίπεδο ερμηνείας και συγχρονισμού.

Μια παρόμοια πρόκληση περιμένει την Macel στην επιμέλεια και της επόμενης Μπιενάλε: να εναρμονίσει, να συνδέσει και να μεταφράσει μέσα σε μια συνεκτική σύγχρονη έκθεση, έργα σύγχρονης τέχνης, έχοντας σαν εργαλείο την ευαισθησία και τη δημιουργικότητα των καλλιτεχνών από διαφορετικές περιοχές του κόσμου.

Αργυρώ Μποζώνη